อภัยทาน อภัยธรรม

ประสบการณ์ธรรม คุณนฤต

หลาย ๆ ท่านเคยสงสัยว่า เวลาที่ทีมงาน CSR ออกไปบรรยายตามสถาบันต่าง ๆ นั้น เราบรรยายเรื่องอะไรกันบ้าง เอาอรรถธรรมข้อใดไปสอนนักเรียน นักศึกษา หรือแม้แต่ครูบาอาจารย์ตามสถาบันต่าง ๆ ได้รับฟัง หลัก ๆ 2 หัวข้อ ที่เป็นพื้นฐานที่ควรรู้ คือสิ่งที่เราพยายามจะนำเข้าไปสู่จิตใจของทุก ๆ ท่านให้ได้ นั่นคือ ศีลและการสร้างบุญ 10 ประการ หรือที่เรียกว่าบุญกิริยาวัตถุ 10 นั่นเอง ความจริงไม่ว่าจะเป็นเรื่องศีลหรือการสร้างบุญนั้น เราต่างทราบกันดีอยู่แล้ว ศีลนั้นมี 5 ข้อสำหรับฆราวาสทั่วไป 5 ข้อเพียงเท่านั้น แต่เราก็ยังรักษากันไม่ได้ นอกจากจะรักษากันไม่ได้แล้ว เคยคิดจะเริ่มต้นรักษากันบ้างหรือเปล่า? นี่คือสิ่งที่ทีมงานพยายามจะทำให้ผู้ฟังตระหนัก และสร้างจิตสำนึกในเรื่องนี้

เช่นเรื่องของการสร้างบุญ เปรียบให้เห็นชัดเจนอย่างง่าย ๆ กับหลักการบัญชี ที่ประกอบด้วย ทรัพย์สินและหนี้สิน บาปก็คือการสร้างหนี้สินที่ต้องชดใช้ และบุญก็คือทรัพย์สินที่เราควรหมั่นเพียรสร้างไว้ทุกลมหายใจเข้าออก ยกตัวอย่างเรื่องของทาน ซึ่งเป็นข้อเดียวจากสิบข้อในการสร้างบุญ ที่มีเรื่องเงินหรือทรัพย์เข้ามาเกี่ยวข้อง แต่ทว่าการทำทานที่มีอานิสงส์สูงที่สุดนั้นคือ “อภัยทาน” ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับทรัพย์หรือเงินเลย ผมมักจะถามคำถามข้อนี้กับผู้ฟังบรรยายเสมอ ๆ และมักจะมีคนตอบได้ แต่มีน้อยคนนักที่จะทำได้ เพราะการให้อภัยแก่ศัตรู ผู้ที่ทำร้าย หรือให้ร้ายเราจนได้รับความเจ็บปวดและทุกข์นั้น จู่ ๆ จะให้ยกโทษและให้อภัยกันง่าย ๆ โอ๊ย…มันช่างสาหัสสากรรจ์ ก็นี่ไงล่ะครับ ถึงทำได้ยากนัก และจึงได้มีอานิสงส์มาก

นอกจากเรื่องอภัยทานและธรรมทาน ซึ่งเป็นสองสิ่งที่ทำยากมาก แต่ได้อานิสงส์สูง (คือสูงในหมวดของทาน) สิ่งหนึ่งที่สำคัญมาก ๆ แต่ผู้คนมักมองข้าม หรือบางคนก็อาจจะไม่รู้ด้วยซ้ำว่าทำได้ นั่นก็คือ “การให้อภัยตัวเอง” ไม่มีใครบนโลกนี้ที่ไม่เคยทำผิด แม้แต่ผู้บำเพ็ญภาวนาขั้นสูง ซึ่งจิตก็ยังมีกิเลสแฝงอยู่ ก็ยังมีโอกาสทำผิดพลาดได้

ผมมีเรื่องเล่าของพี่คนหนึ่งในที่ทำงานของผมเอง เธอชื่อพี่นุช พี่นุชเป็นแอร์โอสเตสรุ่นพี่ อายุงานค่อนข้างสูง ในวันนั้นเที่ยวบินที่เดินทางไปดินแดนแห่งซากุระ เธอได้รับมอบหมายให้ทำงานในชั้นธุรกิจ ซึ่งจะมีนักธุรกิจแดนอาทิตย์อุทัยหลาย ๆ ท่านอยู่ในการดูแลของเธอ ด้วยความที่รีบและความหนักของจานกระเบื้อง ทำให้จานอาหารนั้นลื่นไถล และคว่ำลงบนโต๊ะอาหารของนักธุรกิจชายสูงวัยท่านหนึ่งแบบไม่เป็นท่า อาหารนั้นหกกระจายลงบนโต๊ะและพื้นเบื้องหน้าของผู้โดยสารท่านนั้น เธอรีบคุกเข่าลงขอโทษขอโพยเป็นการใหญ่ ซึ่งปกติผู้โดยสารชาตินี้จะขึ้นชื่อเรื่องโกรธแรงและโกรธนาน (เคยมีพี่เล่าให้ฟังว่า ขนาดนั่งโค้งคำนับจนหน้าละห้อยแล้ว ท่านก็ยังไม่ยอมรับคำขอโทษ) ตายล่ะ!!! พี่นุชหน้าซีดเป็นไก่ต้ม พร้อมคุกเข่าคำนับหลายต่อหลายครั้งด้วยความสำนึกผิด แต่ท่านก็ยังนิ่งเฉย ทำเหมือนไม่ได้ยิน ไม่แม้แต่ที่จะปรายตามามองยังบุคคลที่คุกเข่าอยู่เบื้องหน้า สายตาก็ยังจดจ่ออยู่ที่ชินบุน (หนังสือพิมพ์ญี่ปุ่น) พี่นุชก็ไม่รู้จะทำยังไง จึงรีบกลับไปที่ครัว หยิบถุงและกระดาษเพื่อนำมาทำความสะอาดที่นั่งให้แก่ผู้โดยสารท่านนั้น ในขณะที่ก้มลงเก็บเศษอาหารที่พื้นอยู่นั้น พี่นุชรู้สึกถึงความร้อนแผ่ว ๆ ที่บนศีรษะ เธอไม่เงยหน้า แต่น้ำตาของเธอก็ค่อย ๆ ไหลหยดออกมา ใช่แล้วครับ ผู้โดยสารท่านนั้นวางมือจากชินบุน และหยิบก้อนข้าวร้อน ๆ ที่เหลือบนโต๊ะ มาวางบนศีรษะของเธอ ตอนนั้นน้ำตาที่สะกดกลั้นไว้ก็ไหลอย่างพรั่งพรูปล่อยโฮออกมา เธอไม่สามารถทำงานตรงนั้นต่อไปได้ จึงวิ่งกลับมาที่ครัวปล่อยน้ำตาที่แตกแบบไม่เหลือคราบแอร์โฮสเตสผู้สง่างามอีกต่อไป เธอไม่สามารถเดินกลับไปบริการโซนนั้นได้อีกตลอดเที่ยวบินที่เหลือ ต้องสลับให้ผู้อื่นมาทำงานแทนในโซนนั้น เพื่อให้พี่นุชได้พักและมีสติคืนกลับมา แล้วจึงไปปฏิบัติหน้าที่ในชั้นประหยัดแทน

เหตุการณ์ผ่านมาหลายปี เมื่อเจอหน้าพี่นุชอีกครั้ง จากคนที่เคยสดใสร่าเริง เปลี่ยนเป็นคนเงียบขรึม แววตาเศร้าหมอง พี่นุชไม่สามารถทำใจให้บินไปยังเมืองปลาดิบนี้ได้อีก เมื่อมีโอกาสได้พูดคุยกับเธอ เธอยังลืมเรื่องนี้ไม่ได้ เธอไม่ได้โกรธผู้โดยสารคนนั้น แต่เธอไม่ให้อภัยกับสิ่งที่เกิดขึ้นเลย เธอยังให้อภัยตัวเองไม่ได้ เมื่อให้อภัยตัวเองไม่ได้ โอกาสที่จะกลับมามีความสุขกับการทำงานบนฟ้านั้น มันจึงไม่มีทางกลับมาได้เลย

ผมเคยเล่าเรื่องนี้ให้น้อง ๆ รุ่นใหม่ฟังหลายครั้ง เพื่อเอาไว้สอนตนเองว่า ทุกคนนั้นมีโอกาสทำผิดพลาดได้ทุกเมื่อ วางอาหารผิดคนบ้าง ทำไวน์หกใส่ผู้โดยสารบ้าง เมื่อใดที่เรายังทำงานมันย่อมมีสิ่งผิดพลาดเสมอ…

สำหรับผมแล้ว ผมจะทบทวนความผิดพลาดของตัวเองทุกวัน และให้อภัยตัวเองเสมอเมื่อทำผิด และเรียนรู้ที่จะไม่ทำอีก ทุก ๆ เช้าที่ได้มีโอกาสตื่นขึ้นมา นั่นคือวันใหม่ของเรา เริ่มต้นใหม่ เริ่มชีวิตใหม่…อย่าใช้ชีวิตอันน้อยนิดนี้ให้ต้องจมอยู่กับความผิดพลาดจนเป็นทุกข์อีกเลย…

มีแต่ทุกข์เท่านั้นที่เกิด มีแต่ทุกข์เท่านั้นที่ตั้งอยู่ และสุดท้ายทุกข์ก็ดับไป หมั่น “ให้อภัยตัวเอง” ในทุก ๆ วัน พร้อมก้าวย่างที่รอบคอบขึ้น ถี่ถ้วนขึ้น และมั่งคงขึ้นด้วยกันเถิด…

#รชด #ภาวนา #สตปฏฐานส #พระอาจารยสมเดจพฒาจารยโต #รใหชด #เรองเลา #พระอาจารยสมเดจโต #ฆราวาส #ธรรมะ #ฝกสต #เพงดกาย #สมปชญญะ #สมาธ #ชำระจต #สต #นมตเตอน #ฝกสมปชญญะ #เตโชธาต #รตวทวพรอม #อาจารยอจฉราวดวงศสกล #ดจต #นอกวด #เพยรเผากเลส #ปฏบตธรรม #เผากเลส #วางเฉย #ฆราวาสบรรลธรรม #สมเดจโต #อเบกขา #วปสสนา #เพง #ขณะจต #นพพาน #เพยร #ธรรมแท #เพงดจต #กรรมฐาน #หลดพน #สมเดจพฒาจารยโต #เตโช #สตสมปชญญะ #จตบรสทธ #เตโชวปสสนา #ประสบการณ #เพยรภาวนา